DOLARI DÜŞÜRMENİN BİR BAŞKA YOLU

Son günlerde, Trump’ın sürpriz şekilde ABD başkanlığını kazanmış olmasının yanı sıra AB ile soğuk ilişkilerin de etkisi ile tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Amerikan $’ında değerlenme ve oynaklıklar olduğu görülmekte ve bu durum dolar hakkında çeşitli tartışmalara yol açmaktadır. Bu tartışmalara bende katma değeri yüksek ithal ürünler üzerinden katılmak istedim ki bu da ülkemizin cari açığının arttırması ile yani ABD dolarının değerlenmesi ile dolaylı da olsa ilgilidir. Türkiye'de 2015 yılında yaklaşık 900 bin motorlu taşıt ve 11 milyon akıllı telefon satıldı. Satılan bu araçların tamamı yabancı menşelidir(Üretim ülkemizde olsa da uzun vadede kar transferi ile döviz dışarıya çıkarılmaktadır). Telefonlarda da bir iki firma hariç durum aynıdır. Onlarda pazara yeni giren ve satışları oldukça düşük olan firmalardır. Bunun altında da pazarlama ve markalaşma sorunları yatıyor.

Biz yine bu katma değeri yüksek iki ürüne dönecek olursak, bu ürünlerin ülkemize toplam maliyeti yaklaşık olarak 40 milyar TL, telefonların ki ise yaklaşık olarak 11 milyar TL'dir. Sadece ikisinin ülkemize maliyeti 51 milyar TL olarak hesaplanmaktadır. Dolar bazında ise bu rakam 15 milyar $’a karşılık gelmektedir. 2015 yılında ülkemizin cari açığı ise 32,5 Milyar $. Yani iki ürünün ülkemize toplam maliyeti 2015 yılının cari açığının yarısına tekabül etmektedir.

Sonuç olarak sadece bu iki ürüne bakarak bile katma değeri yüksek ürünlerin ekonomimiz için ne kadar elzem olduğu anlaşılabilir. Hükümetimizin son yıllarda yaptığı yatırım ve savunma sanayi ürünlerinin gelişimine, yerli olarak üretilmesine karşılık, özel sektörde aynı oranda bir gelişme olduğu söylenemez. Bu noktada üretiminde ölçek ekonomisinin önemli olduğu yatırımların devlet teşvikiyle beraber yapılması son derece önemlidir. Bu noktada bu ülkenin insanlarından kazandıkları ile zengin olan iş adamlarımızın daha fazla AR-GE yatırımı yapmanın, daha inovatif ürünler geliştirmenin yanı sıra, artık bu gibi katma değeri yüksek ürünleri ithal etmek yerine bu ülkede yerli olarak üretme borçları vardır.