TBMM Genel Kurulunda anayasa değişiklik teklifi görüşmelerinin ikinci turu devam ediyor. Anayasa değişiklik teklifi ikinci turunda 1. madde oylamasına 486 milletvekili katıldı. 1. madde 345 kabul, 140 ret oyu alırken, 1 boş oy kullanıldı.

 

İlk turda 1. madde 347 'Evet' oyu ile kabul edilmişti

 

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin birinci maddesine göre, Anayasa'nın "yargı yetkisi" başlığında değişikliğe gidilecek.

 

Buna göre, yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, "bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek.

 

2. MADDE

Genel Kuruldaki gizli oylamaya 485 milletvekili katıldı. Oylamada 342 kabul, 139 ret oyu kullanıldı, 4 boş oy çıktı.

 

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ikinci maddesi ile milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.

 

3. MADDE

Genel Kuruldaki gizli oylamaya 485 milletvekili katıldı. Oylamada 342 kabul, 137 ret oyu kullanıldı, 3 oy geçersiz, 3 boş oy çıktı.

 

Maddeye göre, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek. "Askerlikle ilişiği olanlar" milletvekili adaylığına başvuramayacak.4. MADDE

Genel Kuruldaki gizli oylamaya 486 milletvekili katıldı. Oylamada 342 kabul, 138 ret oyu kullanıldı; 1 oy geçersiz, 4 boş oy, 1 oy çekimser çıktı.

 

Maddeyle, Anayasa'nın "TBMM'nin seçim dönemi" başlıklı maddesi, "TBMM ve cumhurbaşkanının seçim dönemi" olarak değişiyor.

 

Buna göre TBMM seçimleri 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak ve seçmenler iki seçim için aynı gün sandığa gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek.

 

Cumhurbaşkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.

 

5. MADDE

İkinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 5. maddesi 342 oyla kabul edildi.

 

Teklifin beşinci maddesiyle, TBMM'nin görevleri ve yetkileri, "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.

 

CHP'Lİ VEKİLLERDEN OYLAMA SIRASINDA TEPKİLER

CHP milletvekilleri, gizli oylama kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle zaman zaman tepki gösterdi.

 

6. MADDE

İkinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 6. maddesi 342 oyla kabul edildi.

 

Maddeyle, Anayasanın TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

 

Buna göre, TBMM, "Meclis Araştırması", "Genel Görüşme", "Meclis Soruşturması" ve "Yazılı Soru" yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak, "Gensoru" denetleme yetkisinden çıkarılacak.

 

7. MADDE

İkinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 7. maddesi 340 oyla kabul edildi.

 

Maddeyle, anayasanın, cumhurbaşkanının nitelikleri ve tarafsızlığına ilişkin maddesi ile seçimine yönelik maddeleri, "adaylık ve seçim" başlığı altında birleştiriliyor.

 

Cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.

 

Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebilecek.

 

Teklifle, mevcut anayasadaki cumhurbaşkanlığına aday gösterilmesinde 20 milletvekilinin yazılı teklifini arayan hüküm kaldırılıyor.

 

Ayrıca en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde 10'u geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebilmesi hükmü de değiştiriliyor. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.

 

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği sona erecek.

 

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.

 

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan biri herhangi nedenle seçime katılmazsa, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak.

 

İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, TBMM seçimi yapılmayacak, sadece cumhurbaşkanı seçimi yenilenecek.

 

Seçimlerin tamamlanamaması halinde yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanının görevi devam edecek.

 

Cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenecek.