İran ve Rusya'nın planlarını bozan yakınlaşma

Uzmanlar, Barzani'nin Ankara'ya gelmesi sonucu gelişecek ilişkilerin İran ve Rusya'nın bölgedeki planlarını zora sokacağını ifade ediyorlar.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki stratejik uzman ve akademisyenler, IKBY Başkanı Mesut Barzani'nin Ankara'daki iki günlük temasının ikili ilişkilerin farklı bir seviye taşıyacağını savunarak, aynı zamanda İran ve Rusya'nın bölgedeki planlarını da zora sokacağını ifade ediyorlar.

"İLİŞKİLERDE FARKLI BİR AŞAMAYA GEÇİLDİ"

Terör örgütü IŞİD'in 2014 yılının Ağustos ayında Erbil'e yönelik saldırılarını artmasıyla birlikte Kürt bölgesindeki bazı siyasi partiler Türkiye'nin bölgeyi terörle mücadele konusunda yalnız bıraktığını ve yardım eli uzatmadığını uzun bir süre iddia etti ancak Barzani'nin Ankara'ya yaptığı iki günlük ziyaret IKBY'deki uzman ve akademisyenlere göre ilişkilerde farklı bir aşamaya geçildi olarak yorumlanıyor.

Söz konusu ziyaretin Ankara ve Erbil ilişkilerine nasıl yansıyacağını ele almak için Kürt bölgesindeki stratejik uzmanlar ve akademisyenler değerlendirmelerde bulundu.

"BİRBİRLERİNE YARDIM ETMESİ GEREKEN NOKTALAR VAR"

Erbil kentindeki Salahaddin Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Cotyar Adil, Erbil ve Ankara arasındaki ilişkilerin 2008'den beri sürekli bir şekilde ilerleme kaydettiğini belirterek, "AK Parti iktidarından sonra özellikle 2008 yılından itibaren Erbil-Ankara ilişkileri arasında ciddi değişimler meydana geldi. Her iki tarafın birbirine yardım etmesi gereken ortak noktalar var. Terörle mücadele, bölgedeki istikrarın sağlam zemine oturtulması ve ticari ilişkilerden dolayı her iki taraf her geçen gün birbirine yakınlaşıyor" ifadelerini kullandı.

"TÜRKİYE, ERBİL'E YANINDA OLACAĞI MESAJINI VERDİ"

Barzani'nin Ankara ziyaretinde iki önemli mesajın kamuoyuna verildiğini söyleyen Adil, "Türkiye açık bir şekilde terörle mücadele konusunda Erbil'e destek verdiğini ve yanında olacağı mesajını verdi. Aynı şekilde Barzani de Türkiye'nin istikrarının korunması için hazır olduğu mesajını verdi. Bu iki nokta ikili ilişkilerde çok önemlidir" yorumunu yaptı.

"RUSYA VE İRAN'IN İDDİALARI TAMAMEN ÇÜRÜDÜ"

Rusya ve İran'ın haksız yere IŞİD üzerinden Türkiye'yi karalamaya çalıştığının altının çizen Adil, "Rusya ve İran, Türkiye'nin IŞİD petrolü aldığını veya bu örgüte destek verdiğini iddia ederek kötü bir propaganda yapıyordu. Ancak Türkiye'nin Musul'un Başika kasabasına asker sevkiyatını artırması, o ülkenin terörle mücadele etmeye hazır olduğunun iyi ispatıdır. Türkiye'nin attığı bu adım bölgedeki istikrarın korunmasına yöneliktir. Terörle mücadele çerçevesinde Türkiye, Kürdistan bölgesine destek veriyor. Bu destek de Kürtler tarafından takdir karşılanıp, ilişkilerin daha da güçlenmesine vesile oluyor" değerlendirmesinde bulundu.

"BÖLGE ÜZERİNDEKİ PLANLARI TEHLİKEYE GİRDİ"

Rusya'nın bölgede İran'ın yanında durarak Türkiye karşıtı bir cephe açmaya çalıştığını savunan Adil, "İran ve Türkiye'nin bölgede siyasi-ticari rekabetine Rusya müdahale ederek, bu konuda İran'a destek verdi. Ancak Ankara ve Erbil arasındaki iyi ilişkilerden dolayı, İran ile Rusya'nın bölge üzerindeki planları tehlikeye girdi. Türkiye'ye karşı doğal gaz kartı ile tehdit edilip enerji konusunda yalnız bırakılmaya çalışılıyor. Kürdistan bölgesindeki gaz rezervleri bu tehditlerin hepsini ortadan kaldırıp, Türkiye'nin elini daha da güçlendirecek gibi" şeklinde konuştu.

"CUMHURBAŞKANI, KÜRT BÖLGESİNİN ÖNEMİNİN FARKINDA"

Adil, "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kürt bölgesinin Türkiye'nin bölgedeki konumu için ne kadar önemli olduğunu çok iyi farkında. Bölgedeki krizden nasıl çıkılabileceği, ticari ilişkilerle birlikte siyasi ilişkilerinde normalleşebileceğini çok iyi hesap ediyor. Bu yüzden daha önce yaptığı açıklamada bu ay içerisinde ABD, Türkiye ve Kürdistan bölgesi bir araya geleceğini söyledi. Bu durum Türkiye'nin dış siyaset konusunda ne kadar mantıklı hareket ettiğinin bir belgesidir" dedi.

"İLİŞKİLERİN BOYUTU ÇOK GENİŞ BİR TABANA YAYILDI"

Duhok kentindeki Kürdistan Amerikan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Dr. Beyar Doski ise, Barzani'nin Ankara ziyaretinin bölgedeki gelişmelerin kaderi için çok önemli olduğuna değinerek şunları kaydetti:

"Türkiye ve Kürdistan bölgesi sadece terörle mücadele konusunda ortak hareket etmiyor çünkü ilişkilerin boyutu çok geniş bir tabana yayıldı. Askeri, istihbarat ve ticari konuda iyi ilişkilerin yansıması ilerideki dönemlerde ortaya çıkacaktır. Barzani'nin Ankara'ya ziyareti her iki tarafın birbirine daha çok yakınlaşmasına vesile olmuştur."

"MUSUL'UN KURTARILMASI İÇİN ÖNEMLİ BİR ROL ÜSTLENECEK"

Türkiye'nin güçlü asker ordusundan dolayı, terörle mücadele ve Musul'un IŞİD'in geri alınmasına ilişkin bölgedeki en önemli aktörlerden birisi olduğunu ileri süren Doski, "Bu ziyarette Musul'un nasıl kurtarılması üzerinde duruldu. Buna göre Türkiye, Kürdistan bölgesi üzerinden Musul'un kurtarılması için önemli bir rol üstlenecektir. Söz konusu ülkenin güçleri daha önce gönüllü Arap askerlerine eğitim veriyordu. Şuanda bu konuda ciddi bir hazırlık var. Erbil ve Ankara'nın ilişkilerinin gelişmesiyle beraber Türkiye'nin bölgedeki siyasi ve iktisadı etkisi daha da artacaktır" dedi.

Terör örgütü IŞİD'in Erbil'e saldırmasından sonra bazı ülkeler ve bölgedeki siyasi partiler, Türkiye'nin Erbil'i terörle mücadele konusunda yalnız bıraktığını iddia ettiğini hatırlatan Doski, "Bu ziyaret ile beraber bunun doğru olmadığı ortaya çıktı. Tam tersini Erbil ve Ankara birbirine el uzattı. Çünkü Barzani ziyareti sırasında her iki tarafında birbirine ihtiyacının olduğu vurgusunu yaptı. Bunun yanında İran'a destek vermek için Rusya'nın bölgeye gelmesiyle birlikte, Ankara ve Erbil'i daha da yakınlaştı" dedi.

"İKTİSADİ İLİŞKİLER ZİRVE YAPACAKTIR"

Erbil'deki Kürdistan Stratejik Araştırmalar ve Bilgi Merkezi Başkanı ve Ekonomi Uzmanı Dr. Aras Kadir'e göre IŞİD saldırısıyla birlikte Türkiye ve Kürdistan bölgesindeki ticaret hacminde daralmaya meydana geldiği ancak Barzani'nin ziyaretinden sonra ciddi bir düzelmesinin öngörüldüğü kanısında. Kadir, Barzani'in Ankara ziyaretinin ticari ilişkiler üzerindeki etkisi hakkında şunları kaydetti:

"Kürdistan bölgesi ve Türkiye'nin ticari hacmi IŞİD saldırısı öncesi yaklaşık 12 milyar dolardı. Ancak teröristlerin Erbil'e saldırmaya çalışmasından sonra bu oranda ciddi bir düşüş yaşandı. Bana göre Barzani'nin Ankara ziyareti ile birlikte ticari ilişkilerde önemli bir düzelme meydana gelecek. Kürdistan bölgesinin petrolünün yanı sıra doğal gazının da Türkiye'ye ihraç edilmesi, iktisadi ilişkilerde zirveye yapacaktır."

Ticari ilişkilerin iyi olması durumda, siyasi ilişkilere de büyük oranda olumlu bir etkisi olacağını tezini savunan Kadir, "Önümüzdeki tablo Ankara ve Erbil'in bu konuda büyük adımlar atacağını işaret ediyor. Ziyaretin ticari ilişkilere kesinlikle büyük bir etkisi olacaktır" dedi.