İlişkilerin bozulması iki ülkeyide vurur

İki ülke arasında 30 milyar doları aşan ticaret hacmi var.

İki ülke arasında 30 milyar doları aşan ticaret hacmi var. Rusya'da Türklerin yaptığı 62 milyar dolarlık proje, Rusların Türkiye'de yapmaya devam ettiği 20 milyar dolarlık nükleer santral...

Bunların yanı sıra, 135 bin Türk-Rus evliliği var. Türk damatlar, Rus gelinler ve çocuklar, 500 bin kişilik dev bir akraba topluluğunu oluştururken, iki ülkenin tarihî dostlukları da söz konusu...

ürkiye hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından bütün gözler iki ülkenin yatırım ilişkilerine çevrildi. Birbiri için iki vazgeçilmez ülke olan Türkiye ile Rusya arasındaki en büyük koz, gaz ve petrol ticareti. Her ne kadar Türkiye, gaz ihtiyacının yarısını Rusya'dan karşılasa da, Rusya'nın da bu ticaretten milyarlarca dolar kazancı var. Rusya'da, beyaz eşyadan cama, bankacılıktan gıdaya kadar birçok sektörde yaklaşık 10 milyar dolarlık sabit yatırımı bulunuyor. 300 civarında Türk inşaat sektörünün 2 bine yakın eseri yine Rusya'yı ayağa kaldırıyor. Ülkede iş merkezinden olimpiyat köyüne, alışveriş merkezinden konutlara, köprülere kadar birçok alt ve üst yapı çalışması yine Türkler tarafından gerçekleştirildi. İnşa çalışmalarıyla bu ülkede Türk şirketlerinin 62 milyar dolarlık iş yaptığı hesaplanıyor. Türkiye yapacağı ilk nükleer santral için Rusya'ya güvendi. Rusya da toplamda 20 milyar dolarlık yatırımı içeren proje için 3 milyar dolar yatırım yaptı.

ÇÖZÜM ERDOĞAN'DA

Her ne kadar 'vuran' taraf Türkiye olduğu için Rusya'nın gazı kesmesi, turist göndermemesi, Türk tavuğunu, sebze ve meyvesini almaması gibi akla ilk gelen olumsuzluklar sıralansa da, ticaret ve ilişkilerin durmasında iki tarafın da kaybının çok büyük olacağı şüphe götürmez bir gerçek olarak ortaya çıkıyor. Uçağın düşürülmesinin ardından gümrükler kapatıldı, Türk mallarına geçit verilmedi, seyahate çıkacak Ruslar seyahatlerini iptal etti. Stratejistler ise, "Bunlar ilk ve fevri tepkiler. Hemen ardından Rusya'dan bir misilleme beklenebilir. Büyük ihtimalle bu el altından yapılabilir. Tepkilerin ilki doğalgazda sorun çıkarmak olacaktır" yorumunu yapıyor.

Çözümün, Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin ile yakın ilişkileri bilinen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'da olduğu yorumunu yapan iş adamları da "Rusya bizim için vazgeçilmez partner. Narenciye, otomotiv, turizm başta olmak üzere birçok pazar söz konusu. Rusya'yı kaybetmek işimize gelmez" ifadesini kullanıyor. Uluslararası İlişkiler Uzmanı ve Stratejist Faruk Şen ise, "bugün baktığımızda 135 Türk-Rus evliliği var. Bu bile ilişkilerin daha fazla gerilmemesi için önemli. 4.5 milyon turist, 30 milyar doları aşan ticaret hacmi var. Putin-Erdoğan diyaloğu çok iyi. Suriye sebebiyle kapışma durumu gerçekleşmemeli. İlişkilerin düzelmesi şart" diye konuştu.

MEDVEDEV: Türkiye Rusya'daki payını kaybedebilir
Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev, Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının Türk F16’ları tarafından düşürülmesinin ortak projelerin iptal edilmesine neden olabileceği gibi, Türk şirketlerinin Rus pazarındaki paylarını da kaybedebileceğini söyledi. Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinin ardından Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev’den konuyla ilgili açıklama geldi. Medvedev, dün meydana gelen diplomatik olayın, iki ülke arasındaki ortaklığın bozulmasına neden olabileceğini söyledi. Rus Başbakan, Moskova ve Ankara’nın komşuluk ilişkilerinin sarsılmasının önemli ortak projelerin iptal edilmesiyle sonuçlanabileceğine dikkat çekerek, Türk şirketlerinin Rus pazarındaki paylarını da kaybedebileceğini ifade etti. Medvedev, "İlişkilere verilen hasarın doldurulması çok zor" ifadesini de kullandı.

İki ülke birbirine ne kadar bağlı?
- Rusya, en çok doğalgaz aldığımız ülke. 50 milyar metreküplük doğalgaz ihtiyacımızın 28-30 milyar metreküpünü bu ülkeden alıyoruz.
- Türkiye, petrol ihtiyacının yüzde 35'ini Rusya'dan karşılıyor.
- Mersin Akkuyu'daki 20 milyar dolara mal olması beklenen ilk nükleer santralimizi Rusya inşa ediyor.
- Türk şirketlerinin Rusya'daki müteahhitlik hizmetleri 62 milyar doları buldu. Birçok proje devam ediyor.
- Türkiye'ye en fazla turist gönderen ikinci ülke. 2014'te yaklaşık 5 milyon Rus turist geldi. Bu yıl 9 ayda 3.3 milyona geriledi.
- Rusya'ya geçen yıl 16 milyon dolarlık tavuk eti ihraç ettik. Rusya, Avrupa'ya ambargo uyguladığı için Türkiye'den daha çok alım yapmaya başlamış, bu yılın sonunda 23.5 milyon dolar hedef konulmuştu.
- Rus vatandaşları Türkiye'de 8 bin civarında gayrimenkul aldı.
- Gıda, içecek, şişe, cam, beyaz ve kahverengi eşya ile bankacılık başta olmak üzere Rusya'daki Türk yatırımı 10 milyar dolar.

Gökdelenleri Türkler yaptı
Rusya'nın gökdelenleri, enerji santralleri, olimpiyat köyü ve stadyumları, otelleri ve daha birçok proje, Türk şirketleri tarafından İnşa edildi. Rusya'daki en eski şirketlerden biri Enka. Bu şirket, enerji santralleri, iş merkezleri, çok katlı binalar ve kamu binalarında söz sahibi. Ant Yapı, Skladochnaya İş Merkezi, Arcus İş Merkezi, White Garden, Soçi Olimpiyat Köyü gibi dev projelere imza attı. Rönesans'ın, Aura AVM, Renaissance Hall Ofis, Yaroslavi AVM'de imzası var. Rus Bilimler Akademisi ile Elite Konut Kompleksi, Europark Ticaret ve Alışveriş Merkezi ise Koçtek İnşaat tarafından yapıldı. Ülkede ayrıca Betatek, Gama, Summa, Mebe, Koçak, Kontek, monotek, Soyak, Yamata, Üçgen İnşaat, Alarko, Atlas, Polimeks, Troy Grup, Baytur ise akla ilk gelen diğer inşaat şirketleri arasında yer alıyor.

Anlaşmalar var gaz akışı kesilmez
Türkiye'nin gaz ihtiyacının yarısından fazlasının karşılandığı Rusya'nın savaş uçağının düşürülmesinin ardından herkesin aklına ilk gelen soru "Doğalgaz kesilecek mi?" oldu. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Ekonomi Uzmanı Profesör Dr. Erdal Tanas Karagöl, "Rusya'nın uluslararası anlaşmaları hiçe sayarak Türkiye'ye doğalgaz akışını keseceğine ihtimal vermiyorum. Anlaşmaları hiçe sayarsa, bu Rusya'nın 'harakiri' yapması anlamına gelir" dedi.

‘Temellerimiz sağlam ilişkilerimiz bozulmaz’
Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan, Rusya ile yaşanan gerginliğin geçici olması temennisinde bulundu. Ntvpara'ya açıklama yapan Özilhan, "İki ülke birbirine çok yakın. Ekonomik ilişkiler yoğun. Siyasi ilişkiler yoğun. Dost iki ülke. Böyle bir hareket ilişkileri geriyor. Herkesin belirli bir olgunlukla davranıp tansiyonu düşürmesini tavsiye ediyoruz" dedi. Özilhan, "Çok üzerine gitmeden ilişkilerin bir an evvel yoluna sokulup iki ülkenin iyi ilişkilerinin devamını diliyoruz. Yüzlerce sene beraber olduk, beraber olacağız. Bu tür hadiseleri kenara koymalıyız. Olgunlukla karşılamalı, oturup konuşmalıyız" ifadesini kullandı.

Rusya’da 40 bin iş adamı yaşıyor
Özellikle 1990 sonrasında Türkiye'den Rusya'ya neredeyse bir akın söz konusu. Rusya'da inşaat, gıda, tekstil başta olmak üzere faaliyette bulunan iş adamlarının sayısı 40 bini buluyor. Rusya'ya iş yapmaya giden iş adamları, çalışanlarını da büyük çoğunlukla Türkiye'den götürünce, bu ülkede Türk varlığı sürekli arttı. 2008 yılında Rusya'da 130 binden fazla Türk vatandaşı çalıştı. Bu da her 10 göçmen işçiden birinin Türk olması sonucunu doğurdu. Ülkedeki işçi sayısında Türkiye 5'inci. Türkiye'den önce Özbekistan, Tacikistan, Çin ve Ukrayna geliyor.

- İki ülke arasında ticaret hacmi, ilk 9 ay itibarıyla 30 milyar doları aştı.
- İlk 9 ayda 15.8 milyar dolarlık ithalat, 2.7 milyar dolarlık ihracat yaptık.
- En çok ihraç ettiğimiz ürün, 633 milyon dolarla yaş meyve ve sebze.