Gebelik dönemindeki kadınlarda enerji ihtiyacında ve vitamin-mineral ihtiyacında artış görülür. Gebelikte yetersiz beslenme, vitamin ve mineral eksikliği bebeğin sağlığını olumsuz etkileyeceğinden, gebelik öncesinde annenin vücudunda eksik olan vitamin ve minerallerin belirlenmesi ve bunların yerine konulması, aynı zamanda annenin gebelik döneminde dengeli ve sağlıklı beslenmesi oldukça önemlidir. Özellikle son trimesterde annenin beslenme durumu ve aldığı kilo fetüsün doğum ağırlığı ile yakından ilişkilidir.
Hamilelikte, anne adayının ihtiyaç duyduğu; folik asit, magnezyum, kalsiyum ve demir gibi önemli vitamin ve minerallerin belirlenmesi ve doktor kontrolü ile takviye olarak kullanılması, sağlıklı bir gebelik dönemi geçirerek, sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek için önem verilmesi gereken konulardan biridir.
Hamilelikte Folik Asit Neden Önemli?
Folat, B9 vitaminin besinlerde doğal olarak bulunan şekli iken, folik asit ise sentetik olarak üretilen folat türevidir ve ilaç olarak üretilir. Hamilelik öncesi ve hamilelik dönemi boyunca alınan folik asit takviyesinin birçok hastalığa karşı koruyucu olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla bebeğin anne karnındaki gelişimi için oldukça önemli bir vitamin olan folik asit tüketimine planlı gebeliklerde gebelikten 3 ay önce başlanmalıdır.Vücudun birçok farklı fonksiyonunda rol alan folik asit özellikle; vücudun yeni hücreler üretmesine ve üretilen hücrelerin korunmasına, DNA ve RNA’nın oluşturulmasına ve kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olur. Bu nedenle özellikle gebelik ve çocukluk dönemi gibi gelişim dönemlerinde bu vitamine olan ihtiyaç artmaktadır. Yetişkinler için günlük tüketilmesi önerilen folik asit miktarı 400 mikrogramken, bu ihtiyaç gebelik ve emzirme döneminde olan kadınlarda günlük 800 mikrograma kadar çıkabilmektedir. Hamilelik döneminde folik asit ihtiyacının besinlerle karşılanması daha da zorlaştığından, folik asit takviyesi alınması önerilir. Yine de folik asit takviyesinin yanı sıra folik asitin doğal formu olan folat içeren besinlerin tüketimine de özen gösterilmelidir. Bunun için anne adayları, yeşil yapraklı sebzeler, yumurta, mercimek, kuru fasulye, badem, fındık, fıstık gibi besinler tüketerek folat ihtiyacını karşılayabilir.
Hamilelikte folik asitin faydalarına bakacak olursak;
• Erken doğum, düşük ve doğumsal anomali gelişimi riskini azaltır.
• Bebeğin hücre gelişimi ve sinir sistemi gelişiminde oldukça önemlidir.
• Nöral tüp defektleri olarak bilinen, bebeklerin omurilik ve beyin gelişiminde ortaya çıkan doğumsal kusurlara karşı koruyucudur. Özellikle, en yaygın sinir yolu kusurlarından olan ve açık omurga olarak bilinen spina bifida gibi ciddi sorunların çoğu, folik asit tüketimi ile önlenebilmektedir.
• Çeşitli kalp rahatsızlıkları ile ilişkili olan homosistein seviyesinin düşürülmesine katkıda bulunarak kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Özellikle, bebeğin beyin ve spinal kord gelişiminin meydana geldiği hamileliğin 3. ve 4. haftalarında folik asit ihtiyacı artmaktadır. Dolayısıyla anne olmak isteyenlerin hamile kalmadan önce folik asit takviyesine başlaması ve folik asit eksikliğini gidermesi daha avantajlı olacaktır. Folik asit vücutta depolanmadığından her gün düzenli olarak tüketilmelidir.
Folik Asit Eksikliği Hamilelikte Hangi Sorunlara Yol Açar?
Vücuda oksijen sağlayan sağlıklı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olan folik asitin eksikliği durumu; büyüme geriliği, üreme sağlığında bozulma, kansızlık ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açacağından, folik asit her yaştan insan için gereklidir ve özellikle hamilelikte alınması gereken vitaminlerin başında gelir.
Hamilelikte folik asit eksikliği şu sorunlara yol açar;
• Omuriliğin dış ortama açık olması (Spina Bifida)
• Düşük, erken doğum
• Yeni doğan bebek ölümü
• Plasentanın gebelik sırasında ayrılması
• Megaloblastik anemi
Bebeğin vücudunda ilk gelişen sistemlerden biri sinir sistemidir ve folik asit özellikle sinir sisteminin gelişiminde önemli bir rol oynar. Hamilelik döneminde folik asitten yetersiz beslenen gebelerin bebeklerinde sinir tüp bozukluğu (nöral tüp defekti) hastalığı olan spina bifida görülmektedir.Dolayısıyla hamile kalmayı planlayan kadınların mutlaka folik asit düzeylerini kontrol ettirmeleri ve ihtiyaç duyulması halinde doktor takibinde folik asit hapı kullanmaları gerekmektedir. Kullanılması gereken folik asit miktarı ise gebelik öncesinde ve ilk trimesterde günlük 400 mcg olarak önerilmekle beraber, sizin ihtiyacınız olan miktar doktor kontrolü ile belirlenmektedir.