Geçen yıl tonu 2500 tl civarında satılan yaş çay gübresi bu yıl serbest piyasada 1 tonu 8000 bin tl - 8500 tl civarında satılıyor. Görüştüğümüz üreticiler gübre almak istiyoruz ama gübre alacak paramız yok veya gübreye o kadar para verirsek biz ne kazanacağız diyorlar.
2020 yılında çay sektöründeki toplam alımın %53,4’ü 752 bin ton ile ÇAYKUR tarafından, %46,6’si 655 bin ton ile özel sektör tarafından gerçekleştirilmiştir. 2020 yılında ise ÇAYKUR 752 bin ton yaş çay alımı gerçekleştirmiştir. 2020/2021 üretim döneminde 834,5 bin da alanda 1,417 milyon ton çay üretimi yapıldı.
Çay üretim alanı; Türkiye 2020 üretim dönemi çay üretim alanları incelendiğinde,
üretim alanlarının %66,4’ü 554,4 bin da ile Rize’de, %20,3’ü 169,6 bin da ile Trabzon’da, %10,8’i 90,2 da ile Artvin’de ve %2,4’ü 20,3 bin da ile Giresun’da bulunmaktadır. Türkiye çay üretim alanlarının tamamı bu dört ilde bulunmaktadır. Çay tarımı 2020 üretim döneminde bir önceki üretim dönemine göre %6,21 oranında artarak 834 bin da alanda yapıldı.
Çay üretimi; Türkiye 2020 üretim döneminde çay üretimi incelendiğinde, üretimin %68,6’sı 905,6 bin ton ile Rize’de, %19,1’i 271,6 bin ton ile Trabzon’da, %16,9’u
141,4 bin ton ile Artvin’de ve %3,8’i 32,1 bin ton ile Giresun’da üretilmektedir. Türkiye çay üretimi 2020 üretim döneminde bir önceki üretim dönemine göre %0,7 oranında artarak 1,42 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. TÜİK 2021 yılı 1. Bitkisel
üretim tahmin verilerine göre üretim miktarı 1,40 milyon ton olarak açıklandı.
Çay kullanımı: Türkiye yurt içi çay kullanım miktarı 2019/20 piyasa döneminde 1,252 milyon ton olup bir önceki piyasa dönemine göre %4 oranında azalmıştır. Kendine yeterlilik derecesi bir önceki piyasa dönemine göre azalarak %95,5
olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönem için kişi başına tüketim ise 14,6 kg olarak gerçekleşti.
Dış Ticaret: 2020 yılında 4,79 bin ton ihracat gerçekleştirilmiş olup bir önceki yıla göre %20,3 oranında artmıştır. İthalat ise 20,40 bin ton olup bir önceki yıla göre %18,6 oranında artmıştır. 2021 yılı ilk dört ayında ihracat 1,6 bin ton, ithalatise 8,6 bin ton olarak gerçekleşmiştir. İthalat ve ihracat fermente edilmiş siyah çay ve fermente edilmemiş yeşil çayolarak yapılmaktadır. Dış ticaretin tamamına yakını fermente siyah çay olarak yapılmaktadır. Aynı piyasa döneminde en fazla ihracat Belçika’ya, ithalat ise Sri Lanka’dan yapıldı.
Bu bilgiler ışığında Bu yıl yaş çay verilecek olan alım ücretinin önemi bir okadar daha artıyor. Yaş ücretiminin en az 8 tl olması devlet desteğinin 6 yıldır 13 krş olarak düşünürsek Devletin Çay sektörüne olan desteği artırması gerektiği kanaati ortaya çıkarıyor. Yoksa kendimize yeten çayı üretemeyip ithalat yapmak zorunda kalacağız.
Sonuç olarak Üreticilerin çoğu gübre alımında yaş çaya verilecek olan fiyatı beklemekte..
HABER - ARAŞTIRMA : MUSTAFA YÜCEL YAZICI