Kastamonu'da yaklaşık 2 bin 700 yıl önce Paflagonyalılar tarafından inşa edilen ve Türkiye'de yerleşim yeri içerisinde kalan tek kaya mezarı olan Evkaya Mezarları restore ediliyor. Defineciler ve madde bağımlıları tarafından zarar verilen Evkaya Mezarları, restorasyonunun ardından koruma altına alınacak.
Kastamonu kent merkezinin güneyinde bir ana kaya kütlesi yüzeyinde, Paflagonyalılar tarafından yaklaşık 2 bin 700 yıl önce inşa edilen ve günümüze kadar ayakta kalan Evkaya Mezarları, restore edilerek koruma altına alınacak. Uyuşturucu bağımlıları ve defineciler tarafından zarar verilen kaya mezarlarında başlatılan restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından turizme kazandırılması hedefleniyor. Evkaya Mezarları'nın restorasyonunun tamamlanarak 15 gün içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığına teslim edilmesi bekleniyor.
"25 adet yapı sokak sağlıklaştırma projesiyle yenilendi"
Restorasyon çalışmaları ile ilgili bilgi veren Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürü Fahrettin Şenoğlu, "Saraçlar Mahallesi Sanatokulu Caddesi üzerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından geçtiğimiz yıl başlatılan bir sokak sağlıklaştırma çalışması vardı. Burada yürütülen çalışmalar son aşamaya geldi. Sokak Sağlıklaştırma Projesi çerçevesinde 25 adet yapının dış cephesi, çatısı, kapı ve pencereleri iyileştirildi. Ayrıca bu yapıların içerisinde bulunan duvarlarda bu proje çerçevesinde yenilenmiş oldu" dedi.
"Milattan önce 7. yüzyıla dayanan bir geçmişe sahip"
2700 yıllık geçmişe sahip Evkaya Mezarlarının restore edildiğini söyleyen Şenloğlu, "Ayrıca aynı cadde üzerinde şehir merkezinde bulunan en eski arkeolojik yapı olan Evkaya Mezarları, milattan önce 7. yüzyıla dayanan bir geçmişe sahip. Frig etkisiyle yapılmış olup, uzmanların yaptığı araştırmalar çerçevesinde aslında Evkaya Mezarlarından ziyade bir tapınak olduğu anlaşılıyor . Şu anda Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından Evkaya Mezarları restorasyonu, temizliği ve çevre düzenlemesi projesi başlatıldı ve çalışmalar halen devam ediyor. Proje çerçevesinde Evkaya Mezarlarının maruz kaldığı asitik yağmur tanelerinin etkisi kumlama yöntemiyle gideriliyor. Aynı zamanda hem çevre şartlarının verdiği zararlar hem de bazı vatandaşlarımızın bir takım kaya mezarlarına verdiği zararlar bu çalışma ile ortadan kaldırılıyor. Ayrıca Evkaya Mezarları, şehir merkezinde en eski arkeolojik yapı olması hasebiyle çok önemli bir kültür varlığıdır. Biz, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak bu kültür varlığını restore ederek çevre düzenlemesini ve temizlik çalışmalarını yaparak hem yapının korunması hem de gelecek nesillere aktarılması ve ayrıca şehir gezisi sırasında belirlemiş olduğumuz rotalarda bir durak, bir varış noktası olarak burasını planlıyoruz. Ayrıca şehir gezisi çerçevesinde burasını, ilimize gelen ziyaretçilerin gezebilecekleri, ziyaret edebilecekleri nokta haline getirmeyi hedefliyoruz. Bu restorasyon çalışmaları sırasında kaya mezarına gidiş yoluna bir ahşap korkuluk yapılacak. Yine kumlama yöntemiyle geçtiğimiz yıllarda zamanla oluşan olumsuz etkileri ortadan kaldırılacak. Tekrar asitik yağmurların yapıya zarar vermesinin önlenmesi içinde bir drenaj çalışması yapılıyor. İnşallah kısa süre içerisinde bu çalışmalar sona erecek ve bu önemli kültür varlığını biz koruma altına almış olacağız ve aynı zamanda da bir ziyaret noktası haline getireceğiz" diye konuştu.
"Çatalzeytin'de Ginolu Kalesini de restore ediyoruz"
Kültür ve Turizm Bakanlığının Kastamonu'da yoğun yatırımlarının bulunduğunu ifade eden Şenoğlu, "Aynı zamanda Çatalzeytin'de Ginolu Kalesinin restorasyonu devam ediyor. Çatalzeytin'de insanların vakit geçirebilecekleri sosyal alanlar bakımından ne yazık ki dezavantajlı bir ilçemiz. Ginolu Kalesinin restorasyonunda son yapılan değişikliklerle kafeteryalar, oturma alanları ve karşılama alanları gibi proje tadilatına gidildi. Dolayısıyla burada restorasyon çalışmaları sırasında işlemler tamamlandığında Çatalzeytin'de ikamet eden vatandaşlarımızın ve gençlerimizin, çok rahat vakit geçirebilecekleri bir sosyal alan haline gelecek. İnşallah oradaki Bakanlığımız tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları da kısa süre içerisinde sona erecek" diye konuştu.
"15 gün içerisinde hem sokak sağlıklaştırma hem de kaya mezarlarındaki restorasyonu tamamlayacağız"
Sanat Okulu Caddesi'nde yürütülen sokak sağlıklaştırma ve Evkaya Mezarları restorasyonu "Sanatokulu Caddesi'nde sokak sağlıklaştırma projesinin sonuna doğru geldi. Birkaç tamirat işimiz kaldı, bitmek üzere. Birkaç tane de boya işimiz kaldı, ondan sonra işimiz bitiyor. Şimdi de Kaya Mezarlarında çalışmalarımız sürüyor. Tahminen 10 ya da 15 gün içerisinde Kaya Mezarlarındaki çalışmaları tamamlayıp buradan çıkacağız inşallah. Sanatokulu Caddesinde bütün binaların dış cephesini, boyalarını, sıvalarını yaptık, çürük olan karkasların ve çatıların hepsini değiştirdik. Kaya Mezarlarının da şümullü şekilde temizliğini yapıyoruz. Kumlama ve su yöntemiyle yıkıyoruz. Aynı şekilde bitikler vardı, o bitkilerin hepsinin temizliğini yapıyoruz. Çalışmalarımızda sona doğru geldik. Kültür ve Turizm Bakanlığına 15 gün içerisinde bitirip teslim edeceğiz" diye konuştu.
"Kaya Mezarı üzerinde ilk kıbleyi gösteren seccadeye zarar verilmiş"
Evkaya Mezarlarının üzerinde ilk kıblenin gösterildiği seccadenin bulunduğunu ve defineciler tarafından zarar verildiğini söyleyen şantiye şefi Restoratör Mehmet Şah Sayan ise, "Kaya Mezarlarının üzerinde seccade bulunuyor ama defineciler çoğunu kırmış, burada arama yapmışlar. Kayanın içerisinde bir şey var mı diye bakmışlar sanırım. İlk kıbleyi gösteriyor, Mescid-i Aksa'daki kıbleyi gösteriyor. Şu andaki kıbleyi göstermiyor ama defineciler seccadeyi tahrip etmiş" dedi.
Türkiye'de tek olma özelliği taşıyor
Kastamonu'nun en eski kaya mezarı olarak bilinen Evkaya Mezarları'nın bir kaya mezarından çok açık hava kutsal tapınım alanı olarak inşa edilmesi dikkat çekiyor. Sol bölümü ise milattan sonra 1. yüzyıl içerisinde Romalılar döneminde yaptırılan kaya mezarları içerisinde üç giriş ile üç mezar odası bulunuyor. Kaya mezarlarının ön cephesindeki alınlığın ortasında yer alan insan kanatlı aslan kabartmaları dikkat çekiyor. Alanda üçü anıtsal olmak üzere toplam 8 adet kaya mezarı bulunuyor. Anıtsal mezarların ikisi içerisindeki mezar odalarında ikişer adet ölü sediri yer alıyor. Alana ismini veren Evkaya Mezarı, sütunlu ön cephesi ve alınlığındaki "Hayvanlar Hakimesi Tanrıça" betimlemesi ile ilgi çekiyor. Evkaya Mezarları, Türkiye'de yerleşim yeri içerisinde kalan tek kaya mezarı olma özelliği de taşıyor.