2021 yılında Trabzon ve Rize’den 6.776 ton karşılığı 35,5 milyon $ tutarında Türk Somonu ihracatı gerçekleştirilirken miktarda %21, değerde %42 ihracat artışı yaşandı.
Trabzon ve Rize’den 12 farklı ülkeye ihraç edilen Türk Somonunun en büyük alıcısı Rusya Federasyonu olurken, sırasıyla Vietnam, Japonya ve Çin Halk Cumhuriyeti de en fazla ihracat yapılan diğer ülkeler olarak sıralandı. Rus tüketicilerin her geçen gün daha fazla rağbet göstermesi nedeniyle bölgenin Karadeniz Somonu ihracatının %61 Rusya Federasyonu’na gerçekleştirilirken, Vietnam’a ihracatta %162, Japonya’ya ihracatta %82 ve Çin Halk Cumhuriyeti’ne ihracatta %2081 ihracat artışı yakalanması sektörün yüzünü güldürdü.
Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Hamdi GÜRDOĞAN; “2020 yılında bölgeden 10 ülkeye ihracat yapılırken 2021’de bu rakamın 12’ye çıktı. Yeni ihraç pazarları arasında ABD, Kanada ve Tayland gibi uzak pazarların yer almasını çok değerli buluyoruz. Bununla birlikte sektörün ürettiği katma değer her geçen gün artıyor. İhracat rakamlar incelendiğinde değer artışının miktar artışı üzerinde olduğu ve kilogram başına ihracat değerinin yükseldiği görülüyor. Katma değer artışı da sektörün her geçen gün gelişme kaydettiğinin bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Yaşanan bu olumlu gelişmelere rağmen somon yetiştiriciliğinde halen bürokrasi ve kamu kurumları kaynaklı sorunların bulunduğunun altını çizen GÜRDOĞAN; yurtdışından büyük talep alındığını, ancak mevcut üretimin yani kafes yetiştiriciliğinin talebi karşılayamadığını, dahası bürokratik engeller nedeniyle kapasitenin de artırılamadığını belirtti.
Ülke ve Doğu Karadeniz Bölgesi ihracatına önemli katkı sağlayacak olan Karadeniz Somonu yetiştiriciliğinin arttırılması için girişimlerde bulunulduğunu ancak, yatırım yapmak isteyen ihracatçının büyük sorunlarla karşılaştığını ifade eden GÜRDOĞAN, kafes kurulumu için izin alma aşamalarının anlamsız prosedürlerle zorlaştırıldığını ifade ederek; “Bir kısım ihracatçımız bu bürokratik engellerden bıktığı için yatırımlarını komşu ülkelere kaydırma kararı almış. Birçok komşu ülkede en fazla 3 iş günü içinde izin alınarak yatırıma başlanması iş insanlarını bu ülkeleri tercihe zorluyor.” şeklinde konuştu.
Ayrıca, DKİB olarak hazırladıkları UR-GE projesi ile sektörde yer alan firmaların ihracatlarının artırılması, ürünlerin daha ileri düzeyde işleme faaliyetine tabi tutularak ihraç edilmesi ve yeni pazarlara giriş yapılması amacıyla birçok çalışma yaptıklarını hatırlatarak, yetiştiriciliğin daha da artırılması ve bu aşamalarda yaşanan sorunlarında çözüme kavuşturulması yanında sektörde ileri derecede ve katma değerli ürün işlemesinin ve yavru balık üretiminin yapılacağı bir Su Ürünleri Organize Sanayi Bölgesinin Trabzon’da kurulması konusunda çaba sarf ettiklerini de ifade etti.