1924 yılında Uzakdoğu’dan getirilerek Rize’de ekimi yapılan satsuma cinsi mandalina bölgenin iklim şartlarını sevdi. Öyle ki tadı ve kokusu ile kendisini diğer türlerden ayıran satsuma cinsi mandalina Rize’nin Derepazarı ilçesinin de meşhur ürünü oldu.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Ziraat ve Doğa Bilimleri fakültesi tarafından Rize’nin köyleri tek tek tarandı. Toplanan satsuma cinsi mandalinalar üniversite tarafından oluşturulan seleksiyon bahçesi ile inceleme altına alındı. İçlerinden çıkan 7 çeşit satsuma cinsi mandalina çeşidi için ise Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuruda bulunuldu.
Konu hakkında açıklama yapan RTEÜ Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Keziban Yazıcı, 2013’te başlayan tescil çalışmalarının 2020 yılının Kasım ayı itibariyle son bulduğunu dile getirdi. Yazıcı “2013 yılında Rize mandalinasını tescil için başladığımız çalışmalar şükürler olsun bugün tescil ile sonuçlanıyor. Tescil başvurusunu üniversitemiz adına yaptık. Artık Rize mandalinası tescil olacak. Bu sürece çok kısa zamanda gelmedik. 2013 yılında başlayan çalışmalarımız 2020 yılı Kasım ayı itibari ile tamamlanmış oldu” dedi.
Çalışmaların gerçekleştiği seleksiyon bahçesini kurmak için Rize’deki tüm köylerin tarandığını dile getiren Yazıcı “Bu süreçte Rize’nin bütün köyleri taranarak en iyi satsuma cinsi mandalina çeşit adaylarını belirledik. Daha sonra belirlediğimiz çeşit adaylarını gördüğünüz bahçeye getirerek diktik ve bu bahçe içinde 4 yıl yarıştırdık. Çünkü ıslahın belli kuralları var. Ve o süreçlere uymamız gerekiyor. Önce araziden seçiyorsunuz, daha sonra onun fidanını üretip fidanı bahçeye dikip bahçedeki gözlemlerinizi yapmanız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Satsuma cinsinin Türkiye’nin en çok ihraç ettiği ürünler arasında olduğunu fakat pazara girilebilmesi halinde büyük bir ivme kazanılacağını belirten Doç. Dr. Yazıcı “Baktığımız da bütün bölgedeki mandalinalar incelendiğinde en kalitesinin özellikle Rize ilinde olduğu tespit edildi. Bunun sebebi ise bizim bölgemizin nemli bir bölge olması. Bu nemden ötürü de kabuk yapısı oldukça ince oluyor ve sulu oluyor. Türkiye de satsuma mandalinası en fazla ihraç edilen çeşit. Yani çok önemli bir mandalina çeşidi. Biz bölgemizde bu kaliteli çeşitlerle pazara girmeyi başarabilirsek gerçekten Türkiye turunçgiller çeşitlerinde büyük bir ivme kazandırmış olacağız” şeklinde konuştu.